Markazyt to pospolity minerał z gromady siarczków. Średniowieczni alchemicy stosowali nazwę markazyt (marcasite, markasyt) na oznaczenie pirytu, czyli nadsiarczku żelaza(II) i związków siarki w ogóle. Górnicy odróżniali jednak markazyt od pirytu na podstawie typowych wykształceń.
Zarówno markazyt jak i piryt należą do minerałów twardych, ale markazyt ma nieco mniejszy ciężar właściwy, zwykle jest też jaśniejszy od pirytu, a wystawiony na działanie warunków atmosferycznych stosunkowo szybko matowieje i ciemnieje.
Markazyt krystalizuje w układzie rombowym, a jego kryształy, oglądane z zewnątrz mogą mieć postać płaskich płytek albo piramid. Znane są formy rozetowe przypominające róże.
Markazyt jako popularny kamień stosowany do wyrobu biżuterii
Od starożytności markazyt służy m.in. jako kamień ozdobny, stosowany do wyrobu biżuterii. W jubilerstwie do jego obróbki wykorzystuje się zazwyczaj szlif kaboszonowy czyli gładki (fr. cabochon – główka od szpilki). Tak oszlifowany kamień nie ma fasetek, czyli ścianek, ani ostrych krawędzi, jest obły, o zaokrąglonych ściankach.
Najlepiej wykształcone kryształy markazytu obrabia się szlifem fasetkowym. Obróbka kamienia przebiega w ten sposób, aby cały został pokryty symetrycznymi płaszczyznami (fasetkami). Koronę kamienia wieńczy największa fasetka zwana taflą.
Nie bez powodu markazytami interesowali się średniowieczni alchemicy. Kamieniom tym przypisuje się ezoteryczne właściwości: ponoć pomagają zobaczyć siebie z dystansu, umożliwiają wgląd wewnętrzny i stymulują rozwój duchowy.
Ich obecność napełnia pomieszczenia pozytywną energią, dlatego nie tylko warto mieć jakiś biżuteryjny drobiazg z markazytem, ale także można go położyć np. na biurku w pracy.
Nowoczesne stylizacje z markazytowymi broszkami
Broszki z markazytami uchodzą za biżuterię casualową. Oznacza to, że doskonale pasują do codziennych stylizacji. Ponieważ wielu z nas srebrne broszki z markazytami kojarzą się z babciną szafą, warto pamiętać, że już kilka ładnych sezonów temu projektanci mody pokazali nam jak nosić broszki w nieoczywistych miejscach: przypięli je nie tylko do ubrań – broszkę dopiąć można do czapki, swetra, kurtki czy czarnego płaszcza – ale także torebek, butów, żabotów, do szali, szalików lub chust.
U Gucciego zdobiły krawaty, a Dior potraktował je niczym zawieszki i przypiął do obroży na tasiemce. Broszki z markazytami, podobnie jak wszystkie inne, mają w sobie niezwykły stylizacyjny potencjał.
Jeśli decydujesz się na srebrną broszkę z markazytami, to możesz bez obaw zrezygnować z innego rodzaju biżuterii, gdyż ten dodatek najlepiej prezentuje się solo. Pamiętaj, że jeśli precjoza o tym samym wzorze i kolorze skupiają się zbyt blisko w jednym miejscu, może to dawać wrażenie przesytu i braku elegancji.
Dlatego wybierając markazytową broszkę przypiętą tuż pod szyją, np. bezpośrednio pod kołnierzem na wysokości pierwszego guzika, dzięki czemu wygląda jak naszyjnik z wisiorkiem, nie sięgaj już po kolczyki.
Broszka od zawsze łączyła w sobie funkcje ozdobne i praktyczne. Dzięki niej można było spiąć luźne szaty, a potem zapiąć koszulę lub suknię pod samą szyję – do tego celu służyły np. broszez kameą czyli półszlachetnym kamieniem ozdobionym ciętymi reliefami, które przedstawiały wizerunki słynnych osób albo sceny rodzajowe.
Współczesne broszki z markazytami przypięte tuż pod szyją przywodzą na myśl właśnie kamee.
Jak przechowywać biżuterię ze srebra i markazytów
Srebrną biżuterię z markazytami należy trzymać z dala od wilgoci i światła. Zarówno przechowywanie jej w drewnianej szkatułce, jak i w kartonowym pudełku może odbić się na markazytach niekorzystnie: oba tworzywa zawierają kwas, który może powodować uszkodzenia na powierzchni markazytów.
Dobrym sposobem na przechowywanie markazytów oprawionych w srebro jest plastikowy pojemniki z przegródkami. Jeśli nie ma przegródek, przynajmniej owiń każde precjozum osobno w szmatkę albo włóż do atłasowego woreczka – możesz takie kupić w Sophie Thao.
Jeżeli drobne markazyty z Twojej broszki odpadają, możesz je na powrót przymocować za pomocą kleju epoksydowego.
Gdy blask markazytów przygasa
Biżuteria z markazytami wymaga specjalnego traktowania. Kiedy naturalny blask kamieni przygasa, trzeba je wyczyścić. Jeżeli nasze markazyty oprawione są w srebro, a tak jest właśnie w przypadku markazytowych broszek od Sophie Thao, warto przygotować sobie nitrylowe lub lateksowe rękawiczki, żeby zapobiec pozostawianiu odcisków palców lub smug na powierzchni biżuterii.
Do mycia markazytów najlepiej używać letniej wody i, jeśli jest to absolutnie niezbędne, delikatnego mydła. Nieocenione usługi odda nam miękka szczoteczka do zębów albo ściereczka z mikrofibry.
Po myciu należy biżuterię delikatnie wysuszyć kolejną ściereczką i pozostawić na noc do całkowitego odparowania wody, która dostała się pomiędzy kamienie albo we wszelki szczeliny.
Markazyty cenione były już przez starożytnych Rzymian (nazywali go kamieniem o wielkim ogniu) i Egipcjan. W XVII Francji za panowania Ludwika XIV, arystokracja wybierała markazyty, bo tylko królowi wolno było nosić prawdziwe diamenty.
W XIX wiecznej Anglii królowa Wiktoria po śmierci męża nosiła żałobę po nim aż przez 40 lat, ozdabiając w tym czasie swoje czarne suknie idealnie pasującą stonowaną srebrną biżuterią z markazytami.
Dziś broszka z markazytami kojarzona jest przede wszystkim ze stylem vintage, podkreśla elegancję i wyszukany smak naszej stylizacji.